zondag 2 juni 2013

Flarden




Mythische Friese Vrijheid

De Friese geschiedenis bestaat voor mij uit losse flarden. Lange Pier in Floris; zijn zwaard in het Fries Museum, en ik ken het Raeklif (Rode Klif) waarop een steen ligt met de heldhaftige kreet: “Leaver dea as slaef.” Op die plaats werd tot 1500 jaarlijks de slag bij Stavoren (1345) herdacht. Een slag die de Friezen wonnen. Een traditie die in de jaren vijftig van de vorige eeuw weer kuis - nadat in de jaren veertig ook een poging werd gewaagd - leven in is geblazen. Ik fiets er langs en sta er even bij stil.

Waarom en wanneer is Friesland bij de Republiek gevoegd? Door wie? Waarom bestaat er nog steeds een actieve Friese beweging? Zo maar wat vragen waarop ik een antwoord wil.

De laatste vraag wordt behandeld op een uitgebreid informatiebord bij het Klif. De Friezen houden van vrijheid. Dat komt voort uit de strijd tegen het feodalisme. Die strijd leidde tot een ideologie die bepaalde dat de Fries behalve de Keizer (met die Keizer wordt dan Karel de Grote bedoeld) geen enkele autoriteit hoefde te erkennen. Dat bij gebrek aan bestuurlijke organisatie veel macht toeviel aan de kloosters blijft binnen de mythische Friese vrijheid buiten beeld.

In 1498 krijgt Friesland een gouverneur. Dan is het met de Friese vrijheid gedaan. Meer dan 500 jaar geleden! In 1524 lijft Keizer Karel V Friesland in en wordt het de Heerlijkheid Friesland en deel van de Habsburgse Nederlanden (over verzet tegen feodalisme gesproken). In 1648 werd het een gewest van de Republiek der Verenigde Nederlanden, wel met een eigen stadhouder, Willem Lodewijk van Nassau. Beter bekend onder zijn bijnaam Us Heit. Weer valt een stukje Friese vrijheidszin weg.

Wat de Friese beweging wil is niet te zeggen, daarvoor zijn er teveel meningen. Op het bord bij het befaamde Klif staat dat de plek de strijd van de Friezen plaatst “in het kader van de strijd voor de rechten van mensen en volken op de hele wereld.” Elders kwam ik – onder veel meer – tegen dat de Friezen opkomen voor hun taal en cultuur. Minder hoogdravend en minder ambitieus, maar daardoor misschien des te waardevoller. Frielsand blijft prachtig en - al dan niet ingebeeld - ook wat anderser dan rest. Hoewel ...




5 opmerkingen:

martin zei

Antoinette Duijsters: Friesland is mooi. maar er moesten geen Friezen wonen:-))))

@Antoinette of geen Limburgers in Limburg, geen Hollanders in Noord en Zuid-Holland, etc. Lekker rustig.

Anoniem zei

Dat is een aardige les Fries.

Maar Friezen zijn fijne mensen! Ik ben blij dat ze in Friesland wonen.

martin zei

Das niet heel ver van Groningen. Je hebt vast Friese rotzakken (al kan ik er zo snel geen vertaling voor vinden. Ook niet voor naarlingen en klootzakken), maar waar heb je die niet? gelukkig ook overal aardige mensen.

Anoniem zei

Friesland is gewoon mooi net zoals onze andere provincies, maar je moet het wel willen zien!

martin zei

Klopt Draver en het is er echt heel mooi.